Uzmanlar, Avrupa Birliği’nin (AB) Tunus’taki hedefinin bu ülkeyi içinde bulunduğu ekonomik krizden kurtarmak değil Avrupa’ya yönelik düzensiz göç akışını durdurmak olduğunu belirtiyor.
AA muhabirine konuşan Tunuslu uzmanlar, son günlerde artan düzensiz göç ve ekonomik kriz odaklı temasların merkezinde yer alan İtalya’nın hedefinin “ülkesine yönelik düzensiz göç akışını engellemek” olduğu ve AB’yi de bu nedenle Tunus ile masaya oturmaya zorladığı görüşünde.
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in son iki hafta boyunca AB ülkelerinin temsilcileriyle yaptığı yoğun görüşmelerin odağında düzensiz göç ve Tunus’ta yaşanan ekonomik kriz yer alıyor.
Cumhurbaşkanı Said’in 3 Haziran’da İtalya Başbakanı Georgia Meloni ile yaptığı telefon görüşmesiyle başlayan ikili görüşmeler, Meloni’nin 6 Haziranda Tunus’u ziyaret etmesiyle devam etti.
İki liderin görüşmelerinin ardından yapılan açıklamada, özellikle Akdeniz’e kıyısı olan AB ülkelerinin yanı sıra Kuzey Afrika, Sahel ve Sahra Altı ülkelerinin katılmalarıyla “düzensiz göç” konulu uluslararası bir konferans düzenlenmesi çağrısı yapıldı.
Aynı görüşmenin ardından İtalya tarafından yapılan açıklamada, Roma yönetiminin “Tunus’a sağlık ve diğer öncelikli sektörlerde kullanılmak üzere 700 milyon avro finansman desteği sağlamayı planladığı ve Uluslararası Para Fonu (IMF) ile devam eden görüşmelerin Tunus lehine sonuçlanması için çaba sarf edeceği” belirtildi.
AB ile Tunus arasında geniş kapsamlı işbirliği planı
Düzensiz göç sorunu ve Tunus’ta yaşanan ekonomik krizin aynı anda ele alındığı bir diğer AB-Tunus görüşmesi ise 11 Haziran’da gerçekleştirildi.
Cumhurbaşkanı Said, başkent Tunus’taki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, İtalya Başbakanı Meloni ve Hollanda Başbakanı Mark Rutte ile bir araya geldi.
Von der Leyen, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, “Tunus Cumhurbaşkanı Said ile verimli bir toplantı gerçekleştirdiklerini, AB’nin temiz ve yenilenebilir enerji projelerine ek olarak Tunus ekonomisini geliştirme, ticaret ve yatırımı desteklemeyi içeren 5 maddelik kapsamlı bir program üzerinde çalıştığını” duyurdu.
Tunus bütçesini desteklemek için atacakları ilk adımın acil olarak 150 milyon avro finansman desteği sağlamak olduğunu söyleyen von der Leyen, Tunus ile anlaşma sağlandığı taktirde ekonomiyi desteklemek ve geliştirmek için bu ülkeye ayrıca 900 milyon avro mali destekte bulunmaya hazır olduklarını vurguladı.
Ayrıca Von der Leyen sınır yönetimi, arama kurtarma çalışmaları, kaçakçılıkla ve düzensiz göçle mücadele alanlarında kullanılmak üzere 100 milyon avro vermeyi planladıklarını, geniş kapsamlı işbirliği planıyla da Tunus’a 1 milyar avronun üzerinde finansman sağlanacağını belirtti.
“İtalya, aralarında düzensiz göçün de olduğu öncelikli tehditler için Tunus’la anlaşmak istiyor”
Eski Tunus Dışişleri Bakanı Ahmed Vennis, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “İtalya hükümetinin altyapısını oluşturduğu AB görüşmelerinin temellerini iyi anlamamız gerekiyor. İtalya, aralarında düzensiz göçün de olduğu öncelikli tehditleri ortadan kaldırmak için Tunus ile anlaşarak yol almak istediğini açık bir şekilde gösterdi. AB’yi de Tunus ile yapılacak anlaşmaya katılması için zorluyor.” dedi.
İtalya ve AB ülkelerinin Tunus’un ekonomik krizle boğuştuğunun farkında olduğuna ve adımlarını buna göre atacağına dikkat çeken Vennis, şunları kaydetti:
“Tunus, düzensiz göçle mücadeleyi ancak hükümetin kendisini iktisadi ve siyasi olarak güvende hissetmesi durumunda sağlıklı yürütebilir. AB delegasyonu ve Tunus tarafının ortak yaklaşımı bu yönde. Bu yüzden AB düzensiz göçle mücadele için Tunus’un ekonomisini destekleyici yollar arıyor.”
“AB, sağ eliyle verdiğini sol eliyle alır”
Tunus Ekonomik ve Sosyal Haklar Forumu Sözcüsü Ramazan bin Ömer, Tunus ile yürütülen göçmen anlaşmasının AB’deki göçmen karşıtı sağcıların zaferi olduğunu belirtti.
AB temsilcileri ile yapılan görüşmelerde her ne kadar ekonomiye ilişkin açıklamalar yapılsa da görüşmelerin odağının düzensiz göç olduğunu vurgulayan Bin Ömer, “AB, sağ eliyle verdiğini sol eliyle alır, bu yüzden görüşmelerin hedefinin Tunus’u ekonomik krizden kurtarmak olduğunu söyleyemeyiz. AB üyelerinin anlaşmaya ilişkin yaptığı açıklamalardan anladığımız kadarıyla, göç ve iltica konusunda anlaşmanın yaklaşımı AB’nin istekleri doğrultusunda şekilleniyor. Anlaşma, tek bir noktaya yani düzensiz göçe dayanmakta.” ifadelerini kullandı.
“AB, Tunus’a bir bekçi hatta bir gardiyan rolü biçiyor”
AB ile varılacak anlaşmaya ilişkin Bin Ömer, şunları kaydetti:
“Bu anlaşma, Tunus’u AB’nin arka bahçesine dönüştürecek. AB, Tunus’a sınırlarına ulaşmaya çalışan herkesi durduracak bir bekçi hatta bir gardiyan rolü biçiyor. Ayrıca bu anlaşma ile AB’de uzun yıllardır yaşayan ve bir şekilde oturumunu yenileyemeyen ya da otumu olmayan binlerce Tunusluyu da etkileyecek. İlke olarak Tunusluların geri gönderilmesine karşıyız. Çünkü bu kişilerin zorla iadesi uluslararası sözleşmelere aykırı. AB’nin önerdiği de zorla geri gönderme.”
“Anlaşmanın içeriğine dair bir bilgimiz yok”
Tunuslu ekonomist ve akademisyen Prof. Dr. İzettin Seydan, anlaşmaya ilişkin yapılan açıklamalarda düzensiz göçe ayrılan kısmın yetersiz olduğunu söyledi.
Düzensiz göçle mücadelenin çok maliyetli olduğunu vurgulayan Seydan, “Düzensiz göç için ayrılan miktarın 100 milyon avro olduğu belirtildi ancak bu çok düşük bir rakam. Aynı pakette Tunus ekonomisine destek için açıklanan rakam ise 900 milyon avro. Bu durum birçok soruyu beraberinde getiriyor.” diye konuştu.
Anlaşmanın içeriğine dair bir bilgileri olmadığına dikkat çeken Seydan, “AB Komisyonu Başkanı von der Leyen’in bahsettiği 1 miyar avroyu aşkın desteğin sağlanacağı anlaşmanın çerçevesi nedir? Kimle ne müzakere edildi? Sahada tecrübesi olan taraflarla istişare edildi mi? Maalesef anlaşmanın içeriğine ilişkin birşey bilmiyoruz, sadece tarafları biliyoruz.” dedi.
Anlaşma kapsamında, IMF ile devam eden görüşmelerde Tunus’a destek verileceğinin söylendiğini aktaran Seydan, sözlerini şöyle tamamladı:
“Anlaşmaya konu tüm program, Tunus’un IMF ile bir anlaşmaya varmasına bağlı. Tunus’un iç ve dış kredilerle beraber 5 milyar dolar civarında olan bütçe açığının kapatılması gerekiyor.”
