Suriye ve İsrail Arasındaki İletişim Yükselişte
İran’ı bombalayan uçakların Suriye hava sahasını kullanmasına sessiz kalmakla eleştirilen Suriye Geçici Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara, İsrail silahlı güçlerinin Suriye’de ilerlemesini durdurmak için uluslararası arabulucular aracılığıyla İsrail yönetimi ile görüşmeler yaptıklarını açıkladı. Şam yönetiminin, ABD Başkanı Donald Trump’ın görev süresi dolmadan İsrail ile bir barış anlaşmasına varmak istediği ileri sürüldü.
Şara açıklamasını, başkent Şam’da, İsrail’in son aylarda artan saldırıları ve bölgedeki koşulları görüşmek üzere Kuneytra Vilayeti ve işgal altındaki Golan Tepeleri’nden gelen Arap temsilcilerle toplantısı sırasında yaptı. Katılımcıların, temel hizmetlerdeki olumsuzluklar ve İsrail’in bölgede devam eden ihlalleri konusundaki şikâyetlerini dinleyen Şara, hükûmetinin “uluslararası arabulucular aracılığıyla dolaylı müzakerelerle bu saldırıları durdurmaya çalıştığını” vurguladı.
Arap coğrafyasındaki gelişmeleri ve olayları yakından izleyen Abu Dabi kaynaklı Erem News, Suriye-İsrail iletişiminin son dönemde önemli bir gelişme kaydettiğini, İran-İsrail savaşının iki ülke arasındaki görüşmeye olumlu etki yaptığını belirtti. Haberde, her iki taraftaki yetkililer ve gözlemciler, bu temasların ABD Başkanı Donald Trump’ın görev süresinin sona ermesinden önce veya daha erken bir tarihte “normalleşmeyle” sonuçlanmasını bekliyor.
“İran’a saldırı Suriye rejimini güçlendirdi”
Hayfa Üniversitesi’nde Suriye işleri uzmanı olan Amaziah Baram, İbranice gazete Maariv’e yaptığı açıklamada, Suriye sınırında önümüzdeki yıllarda İsrail’le bir sorun yaşanmamasına yönelik tedbirler almaya çalıştığı, bu kapsamda Cumhurbaşkanı Şara’nın, İsrail savaş uçaklarının Tahran’ı vurmak için Suriye hava sahasını kullanmasına göz yumduğunu ileri sürdü.
Baram’a göre, İran’ın nükleer ve füze yeteneklerini yok etmek ve İran ile müttefiklerine üstünlük sağlamak amacıyla planlanan İsrail operasyonunun, yeni Suriye rejimini güçlendirdiği ve İsrail ile Suriye arasında dolaylı iş birliğinin temellerini attı. Baram’a göre bu durum, bölgesel güç dengesinde bir iyileşmeyi temsil ediyor ve önümüzdeki yıllarda Orta Doğu’yu etkileyebilir.
“İran’a saldırıya sessiz kaldı, Katar’a saldırıyı kınadı”
İsimlerinin açıklanmaması koşuluyla gazeteye konuşan üst düzey Suriyeli yetkililer, İsrail ile doğrudan diyaloğun son günlerde her gün arttığını ve savaş süresince durmadığını belirttiler. Suriye’den yetkili bir kaynağın İsrail merkezli Kan TV’ye yaptığı açıklamaya göre, Şam yönetimi ABD Başkanı Donald Trump’ın görev süresi dolmadan İsrail ile kalıcı barış anlaşması yapmak istiyor.
Kan TV’ye göre, Suriye yönetiminin, İsrail ile İran arasındaki savaşın bitirilmesine yönelik bir açıklama yapmadığı gibi İsrail’in Suriye hava sahasından İran’a yönelik saldırılarının engellenmesine de itiraz etmedi. Bu kapsamda İsrail’in İran’a yönelik saldırısını kınamayan Şam yönetiminin, İran’ın Katar’daki Amerikan üssüne yönelik saldırısını sert bir dille kınadığına dikkat çekildi.
Netanyahu’nun ilgisi
İsrailli gazeteci Barak Ravid’ in İbranice internet sitesi Walla ile Amerikan internet sitesi Axios’ta yer alan haberde, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD yönetiminden Suriye ile müzakerelerde arabuluculuk yapmasını istedi. Üst düzey bir İsrailli kaynağa göre, Netanyahu, kapsamlı bir barış anlaşması için müzakere yapmaya hazır. İsrailli yetkililer, Tel Aviv’in Suriye hükûmetiyle başlangıçta diğer ülkeler üzerinden dolaylı yazışmalarla, daha sonra da doğrudan yabancı ülkelerdeki gizli görüşmelerle teması sürdürdüğü ifade edildi.
İsrail askerî tesisleri yok etti
İsrail’in Suriye’ye yönelik saldırıları, Beşar Esad yönetiminin düşmesinin ardından önemli ölçüde arttı. İsrail güçleri, Suriye askerî tesislerine savaş uçakları ile yüzlerce saldırı düzenleyerek savaş araçları ve alt yapıyı yok etti. Hava harekâtı sonrası Şam, Kuneytra ve Dera kentlerine yönelik karadan saldırılar gerçekleştirildi ve bazı alanlarda tampon bölge oluşturuldu.
